In deze tijd zitten veel mensen met existentiële vragen op het gebied van zingeving. Vragen als “wat is het doel van mijn leven?”, “hoe vind ik echt geluk?” en “wie of wat ben ik?”. Huisartsen berichten dat steeds meer mensen met deze vragen op het spreekuur verschijnen, de klachten zijn dan vaak een gevoel van leegte, doel- en zinloosheid, hopeloosheid en een verlangen naar meer zingeving en gemoedsrust, met vaak ook fysieke vermoeidheidsklachten als gevolg. Er kan ook sprake zijn van een “spirituele crisis”, waarin alle overtuigingen en geloof plots zijn weggevallen. Het gevoel van leegte dat ontstaat wordt dan de bron van een verlangen naar een ultieme spirituele opluchting, dit verlangen kan vaak als een hoge nood ervaren worden. Psychiater Stanislav Grof beschrijft in zijn boek “Spiritual Emergency, when personal transformation becomes a crisis” de soms heftige gevolgen van een dergelijke crisis, en hoe mensen in een dergelijke situatie vaak onterechte diagnoses worden toebedeeld, en behandelingen krijgen die niet passen bij de werkelijke situatie.

Omdat de huisarts er veelal geen raad mee weet, wordt men naar het eerstvolgende loket gestuurd: de GGZ. Maar ook daar is men veelal niet in staat om deze mensen doelmatig te begeleiden. Een diagnose blijkt moeilijk te stellen. Misschien dat bij heftige emoties of paniek een emotie-regulatie-stoornis kan worden gediagnosticeerd. Of, als het overheersende thema’s worden in iemands leven, kan een vorm van derealisatie worden ingeschat, waardoor een behandeling met gangbare technieken of medicijnen wordt aangeboden. De effectiviteit hiervan is in deze gevallen twijfelachtig te verwachten.
Een non-duale therapeut of zingevingscoach kan hier wellicht inspringen. Er kan voldaan worden aan de eerste behoefte van de hulpvrager: een gesprek waarin alle thema’s bespreekbaar zijn die te maken hebben met zingeving, niet-materiële verlangens, spirituele zoektochten en zelfrealisatie. Vroeger kon men bij de dominee of pastoor terecht met existentiële kwesties, maar deze mogelijkheid wordt door steeds minder mensen aanvaard.
Zingeving staat bovenaan op de piramide van Maslow, nog boven de behoefte aan sociaal contact en erkenning en waardering. Omdat het hier empirisch getoetste menselijke basisbehoeften betreft lijkt het van het grootste belang om ook zingeving daadwerkelijk als zodanig te beschouwen, en niet als louter een interesse, hobby, of “leuk om erbij te hebben”. Om de piramide compleet te maken is intensieve aandacht op zingeving onontbeerlijk, dit dient mijns inziens met de grootst mogelijke serieusheid beschouwd te worden.

“  Wat we uiteindelijk willen weten, is hoe we de bron kunnen aanboren. En eigenlijk is er maar één vraag overgebleven.
Na honderden vragen te hebben geëlimineerd, na honderden antwoorden te hebben gewogen en weer te hebben verworpen,
blijft er tenslotte één vraag over en die vraag, die op allerlei manieren gesteld kan worden, is:
‘Wat ben ik?’   ”

Wolter A. Keers, “Vrij Zijn”